Overijssel

Bron: De Stentor
Het gemeentebestuur van Raalte wil de aandelen Essent verkopen. Dat blijkt uit een voorstel dat aan de raad is gestuurd.

Formeel zijn burgemeester en wethouders bevoegd het te verkopen, na het peiling van de wensen en bedenkingen van de raad.

Raalte krijgt voor zijn aandelenpakket van 0,0432 procent drie miljoen euro. Bovendien komt er over vorig jaar nog eens eenmalig 192.000 euro aan dividend binnen, terwijl was gerekend op een bedrag van 45.000 euro. Daarnaast wordt Raalte aandeelhouder in het netwerkbedrijf Enexis waardoor er in de toekomst 94.000 euro aan dividend en rente binnenkomt. Daarmee is de verkoop financieel verantwoord en het publieke belang van deelname in een netwerkbedrijf gewaarborgd, vindt het college.

Nu het gemeentebestuur van Raalte instemt met verkoop van de aandelen Essent aan het Duitse RWE, is het woord aan de raad, die op 23 april over het onderwerp spreekt, in mei valt het besluit. Rijkelijk laat, vindt Willy Lourenssen van de SP. ,,Ik probeer al een half jaar mensen uit de tent te lokken. Maar men geeft gewoon niet thuis.''

Dat Essent zou worden verkocht, werd halverwege vorig jaar al bekend. Dat gebeurde zonder dat welke gemeenteraad in Nederland dan ook daar tegen sputterde. Ongelooflijk, want gemeenten in het zuiden, noorden en oosten van Nederland (deels verenigd in de Vegann) zijn gezamenlijk voor een 26 procent eigenaar van het bedrijf, dat verder eigendom is van onder meer de provincies Noord-Brabant en Overijssel.

,,We hebben toen de Vegann niet gehoord, we hebben ons college niet gehoord. Dat neem ik ze kwalijk. Zij hebben de taak om ons te informeren en dat hebben ze verzaakt. Dat alleen al zou moeten leiden tot een motie van afkeuring. Maar om die te kunnen indienen, moet je wel eerst een debat hebben.'' Maar dat valt niet mee. Hij diende een motie in om een debat in Raalte te houden, maar die motie werd aangehouden.

Een debat in de provinciale staten van Overijssel op 11 maart ging niet door omdat gedeputeerde en Essent niet wilden komen. Bijeenkomsten die er zijn geweest met Essent, waren niet openbaar of er mochten alleen leden van de colleges van burgemeester en wethouders komen. Twee PvdA-raadsleden uit Enschede werden het provinciehuis uitgezet toen ze een bijeenkomst wilden bijwonen. Die bleek besloten.

,,In een bananenrepubliek zou dit allemaal niet misstaan. Ik kan me er zo pissig over maken. Ik snap niet dat andere fracties dat zich allemaal laten aanleunen.'' Lourenssen, die over een kennisvoorsprong op veel raadsleden beschikt omdat hij in provinciale staten woordvoerder is van deze portefeuille, denkt dat 'in heel Nederland heel weinig raadsleden voldoende geïnformeerd zijn' terwijl gemeenten samen 26 procent van de aandelen hebben. Daarmee kunnen ze de verkoop tegenhouden.

Voor de SP staat als een paal boven water dat Essent publiek bezit moet blijven. Dat provincies en gemeenten zich nu rijk rekenen, vindt hij een gruwel. ,,Ze hebben de aandelen in de schoot geworpen gekregen. Maar het geld is niet van gemeenten en provincies maar van de burger. Als je dan wilt verkopen, moet je dat toch met de burgers bespreken.''

Hij stelt dat fusiepartner RWE voor 25 procent eigendom is van Duitse gemeenten. Dus waarom zouden de Nederlandse gemeenten geen aandeelhouder blijven. Daarnaast ziet hij niet in dat een commercieel bedrijf dat niet bepaald om zijn milieuvriendelijkheid bekend staat, zich meer op het milieu gaat toeleggen als Essent toetreedt. Datzelfde geldt voor tariefregulering. ,,Ik zie niet in dat een commercieel bedrijf meer oog gaat krijgen voor tarieven en milieu. Het doel is winstmaximalisatie.''

En dan nog het geld dat provincies en gemeenten tegemoet kunnen zien. Zo'n 9 miljard, in totaal. De gemeente kan drie miljoen euro tegemoet zien bij verkoop, dat kan zo in de algemene reserve. De provincie Overijssel kan miljarden tegemoet zien. ,,Ach, de provincie bulkt van het geld. Ze hebben projecten te kort om het allemaal weg te zetten, het is te gek voor woorden.'' Volgens hem hebben gemeenten en provincie elkaar in een wurggreep. Als de gemeenten niet instemmen met verkoop, financiert de provincie gemeentelijke projecten niet. ,,De poet is verdeeld.''

In Olst-Wijhe werd een motie van het CDA tegen de verkoop van aandelen aangehouden. Het wachten is er op het debat, dat voor 20 mei op de agenda staat. Johannes Oegema, fractievoorzitter en 32 jaar werkzaam in de energiesector, is tegen verkoop. Hij laakt de Tweede Kamer, die nu moord en brand schreeuwt maar wel de splitsingswet erdoor drukte en daarmee het braafste jongetje van de klas werd. En is verbijsterd over het feit dat Nuon verkocht wordt aan een 100 procent staatsbedrijf uit Zweden. ,,Het wachten is op meer informatie. Maar ik heb ook gezegd tegen de burgemeester: er kan wel een kast met documenten tevoorschijn worden gehaald, maar het is een principiële discussie. Willen we onze energieleveranciers verkopen aan het buitenland.'' Voor Oegema is het antwoord: nee.